Szlaki turystyczne

Przez gminę Cedynia przechodzi wiele szlaków dla miłośników historii i niezwykłej przyrody.

SZLAK NADODRZAŃSKI (znakowany, czerwony) z Mieszkowic przez Starą Rudnicę, Stary Kostrzynek, Osinów Dolny, Puszczą Piaskową i dalej do Chojny, Rurki, Lisiego Pola i następnie do Gryfina.

Szlak nadodrzański prowadzi z Mieszkowic do Gryfina i dalej do Szczecina. Jest to trasa znakowana, tzw. szlak czerwony (czerwony pasek na białym tle). Wiedzie długi szlak wzdłuż Odry, stąd jego nazwa. W kilku miejscach na szlaku, przebiegającym przez Ziemię Cedyńską znajdują się zapierające dech widoki na graniczną rzekę.


SZLAK WZGÓRZ MORENOWYCH (znakowany, niebieski) z Lubiechowa Dolnego przez Bielinek, Piasek; Puszczę Piaskową, Mętno, Moryń do Mieszkowic.

Szlak wzgórz morenowych – jak sama nazwa wskazuje – wiedzie przez wzniesienia uformowane przez ostatnie zlodowacenie kilkanaście tysięcy lat temu. Jest to trasa znakowana, tzw. niebieska (niebieski pasek). Wiedzie m.in. przez Puszczą Piaskową i dochodzi do Lubiechowa Dolnego.


SZLAK PAMIĘCI NARODOWEJ (Cedynia, Góra Czcibora, Osinów Dolny Siekierki, Gozdowice, Czelin,).

Szlak Pamięci Narodowej upamiętnia miejsca ważne dla historii narodu polskiego. Wiążą się z nim trzy bitwy: jedna z czasów Mieszka I a dwie kolejne z okresu II wojny światowej. Wszystkie były ważne, ale szczególnie dwie (z 972 roku i kwietnia 1945 roku) wywarły duży wpływ na świadomość historyczną Polaków.


SZLAK ZIELONEJ ODRY (rowerowy wzdłuż rzeki): Krajnik Dolny, Krajnik Górny, Zatoń Dolna, Piasek, Bielinek, Lubiechów Dolny, Cedynia, Osinów Dolny, Stara Rudnica, Siekierki, Stare Łysogórki, Gozdowice, Stary Błeszyn, Czelin, Kłosów, Namyślin, Kaleńsko, Szumiłowo, Kostrzyn.

Szlak Zielonej Odry prowadzi ze Szczecina do Kostrzyna i dalej do Słońska. Jest to trasa znakowana. Wiedzie niemal przez cały czas wzdłuż rzeki, pokazując naturalne tereny rzeczne – rzadkie w tej części Europy. Po drodze można też obserwować siedliska, pierzowiska i żerowiska ptactwa wodnego. Najwięcej tego typu atrakcji jest w Parku Krajobrazowym Doliny Dolnej Odry na użytku ekologicznym Rozlewisko Kostrzynieckie i na terenie Parku Narodowego „Ujście Warty”. Szlak zaczyna się na dziedzińcu odbudowanego Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie. Wiedzie do ruin zamku w Kostrzynie – siedziby margrabiego Jana Kostrzyńskiego, który w połowie XVI w. z Nowej Marchii uczynił oddzielne księstwo.


SZLAK KULINARNY – Kuchnia Polska (Osinów Dolny – Cedynia).

Szlak kulinarny to miejsca służące poznaniu specyfiki polskiej kuchni. To trasa bardzo popularna głównie wśród gości z Niemiec i mimowolnie bardzo często odwiedzana. W Cedyni i Osinowie Dolnym są dziesiątki miejsc, gdzie turysta może smacznie zjeść. Kuchnia Ziemi Cedyńskiej jest specyficzna, ponieważ łączy różne elementy tradycyjnej kuchni polskiej z wielu regionów kraju.


SZLAK DYDAKTYCZNY przez unikatowy w skali europejskiej rezerwat „Bielinek” został wyznaczony przez dyrekcję Cedyńskiego Parku Krajobrazowego. Prowadzi wzdłuż wzgórz od Lubiechowa Dolnego do Bielinka. Po drodze znajduje się kilka punktów widokowych z ławeczkami oraz tablice informacyjne. Na trasie jest również 12 wąwozów, w tym największy Wąwóz Markociński.


SZLAK CYSTERSKI: WSCHODNI (Cedynia, Orzechów, Godków, Czartoryja, Narost, Golice, Cedynia).
SZLAK CYSTERSKI: POŁUDNIOWY (Cedynia, Radostów, Siekierki, Stara Rudnica, Stary Kostrzynek, Osinów Dolny).

Szlaki cysterskie związane są z zakonem cystersów, a głównie z żeńską linią. Cedyńskie zgromadzenie sięga swoją tradycją w wiek XIII. Pierwsza wzmianka o klasztorze w Cedyni pochodzi z 1278 roku. Kasata cedyńskiego zgromadzenia nastąpiła w 1555 roku. Cysterki przebywały tu jeszcze jednak jakiś czas, nadal prowadząc zakład dla panien szlacheckich. Na turystycznym szlaku leżą miejscowości, które bezpośrednio należały do cysterek jak np. miasto Cedynia czy wsie Siekierki, Stara Rudnica, Stary Kostrzynek, Osinów Dolny. Są też miejsca związane z młynem przekazanym cysterkom jak np. w Czartoryi. Na trasie można spotkać się z niektórymi elementami architektury cysterskiej (wiele wiejskich kościołów bezwieżowych oraz jedno skrzydło klasztoru w Cedyni). Miejscowości takie jak Godków czy Narost należały do zakonów męskich. Jednak np. kościół w Naroście już od 1338 roku był na uposażeniu klasztoru w Cedyni.


SZLAK TEMPLARIUSZY: Cedynia, Lubiechów Górny, Chojna, Rurka, Kamienny Jaz, Godków.

Szlak Templariuszy nawiązuje do legendarnego zakonu rycerskiego – strażnika Świętego Grala. Wielu regionalistów zakon wiąże ze znakami na murach kościołów (Lubiechów Górny, Dolsko, Moryń, Godków). Różnego kształtu szachownice; czarno-białe pola mają kryć legendarną tajemnicę. Najstarszy budynek w województwie zachodniopomorskim to kaplica templariuszy w Rurce. Do niedawna dzieje Templariuszy na ziemiach polskich były niemal nieznane. Sytuację zmieniły wykopaliska prowadzone m.in. w Rurce.


SZLAK JOANNICKI: Z Chwarszczan przez Czelin, Gozdowice, Golice, Cedynię do Chojny, Rurki i zamku w Swobnicy.

Szlak Joannitów to kolejny zakon rycerski – następca zakonu Templariuszy. Wiele pamiątek rozsianych jest po historycznej Ziemi Cedyńskiej. Joannicki krzyż widnieje na kościele w Golicach. Ruina joannickiej kaplicy znajduje się w Chojnie. W XIV w. istniał w Cedyni kaland – stowarzyszenie mężczyzn i kobiet o charakterze religijnym. W 1363. wielki mistrz zakonu joannitów zatwierdził cedyńskiemu kalandowi własność jednego z ołtarzy w kościele Mariackim w Chojnie. To cedynianie go ufundowali i o niego dbali. Każdy pleban kościoła Mariackiego był wówczas joannitą. Golice przejęte od krzyżaków były w XV i XVI w. siedzibą komturii joannickiej. Joannici jako następcy templariuszy przyjęli w 1334 r. prawa patronackie nad Ziemią Bańską. Zakon rycerski, powstały w końcu XI w., początkowo miał zajmować się chorymi pielgrzymami udającymi się do Ziemi Świętej. Z czasem jego zadaniem była obrona Królestwa Jerozolimskiego przed Turkami. Rycerze Szpitala Świętego Jana w Jerozolimie byli rywalami i konkurentami templariuszy. Obowiązywały ich śluby ubóstwa. Przestrzegali reguły zakonnej, wiodąc zarazem życie wojowników. W Jerozolimie mieli do spełnienia podwójną misję: pomocy pielgrzymom i obrony wojskowej. Ich działalność w ofiarowanych posiadłościach na Ziemi Świętej oraz na Zachodzie pozwoliła im przetrwać pomimo utraty Ziemi Świętej. Po przeprowadzeniu reformacji na Pomorzu Zachodnim i Nowej Marchii zakon nie uległ kasacie. Pod koniec XV w. powstała nowa komandoria w Golicach (obecnie gm. Cedynia). Zakon istnieje do dziś. Podejmuje działania o charakterze charytatywnym. Obecnie Maltańczyków jest w Polsce kilkudziesięcioro – rycerzy i dam.


SZLAK KRZYŻACKI (Cedynia, Golice, Orzechów, Czachów, Chojna).

Szlak Krzyżacki upamiętnia czasy, gdy Cedynia wraz z całą Nową Marchią należała do państwa Zakonu Krzyżackiego. Było to w latach 1402-1454. Z tego okresu pozostały nie tylko wzmianki w dokumentach, ale również konkretne budowle jak np. bramy miejskie w Chojnie. W Cedyni miał swoją siedzibę wójt krzyżacki.


SZLAK NOWOMARCHIJSKI PO ZIEMI CEDYŃSKIEJ: Osinów Dolny, Cedynia, Radostów, Golice, wzdłuż Turwinki, Siekierki (stacja), Stare Łysogórki, Gozdowice (prom).

Nowomarchijski Szlak po Ziemi Cedyńskiej nawiązuje do historycznej krainy, która już faktycznie nie istnieje. Kiedyś była ściśle określona jako zaodrzański teren Brandenburgii. Odrębność administracyjną posiadała do 1945 roku. Charakteryzuje się do dziś odmiennym budownictwem sakralnym. Cedynia jest najstarszą miejscowością Nowej Marchii tzn. taką, która najwcześniej została wymieniona w źródłach historycznych.