W dniu 7 czerwca 2024 r., prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw. Projektowana ustawa przedłuża legalność pobytu obywateli Ukrainy do 30 września 2025 r. i wprowadza szereg zmian w zakresie narzędzi wsparcia uchodźców.
Kluczową zmianą jest kontynuowanie jednej formy zakwaterowania uchodźców – w obiektach, prowadzonych na polecenie wojewodów.
Tym samym z dniem 30 czerwca br. zakończy się wsparcie, oferowane dotychczas na podstawie art. 13, polegające na zapewnieniu świadczenia pieniężnego gospodarzom, którzy na własny koszt udzielali zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy w lokalach prywatnych.
Świadczenie przewidziane w art. 13 miało charakter nadzwyczajny i z czasem utraciło swoje pierwotne znaczenie, mające na celu rekompensatę kosztów, poniesionych głównie przez obywateli Rzeczypospolitej Polskiej. Mowa o osobach, które przyjęły pod swój dach uchodźców wojennych z Ukrainy, zapewniając im nocleg i wyżywienie w okresie, w którym trudno było przygotować i zrealizować opiekę instytucjonalną przez podmioty publiczne.
W ostatnich miesiącach liczba wnioskodawców korzystających z tego rozwiązania systematycznie maleje, a pula wolnych miejsc w obiektach zbiorowego zakwaterowania rośnie. Właściwe jest więc kontynuowanie jednego systemu wsparcia w zakresie zakwaterowania, który w znacznie większym stopniu może być monitorowany przez organy administracji publicznej w celu zapewnienia pomocy dla uchodźców z Ukrainy.
Osoby goszczące będą mogły składać wnioski o rekompensatę poniesionych do 30 czerwca br. kosztów zakwaterowania i wyżywienia uchodźców do końca lipca. Wnioski złożone w tym okresie będą rozpatrywane na dotychczasowych warunkach.
Obywatele Ukrainy, którzy nadal będą wymagali wsparcia po wejściu w życie znowelizowanej ustawy, mogą się zgłaszać do właściwego miejscowo wojewody, który udzieli im pomocy na zasadach określonych w art. 12 ustawy, wskazując wolne miejsce w obiekcie zbiorowego zakwaterowania.