Muzeum Regionalne

Szczegóły: Opublikowano: 14-04-15; Kategoria: Dla turystów; Odsłony: 6013

MUZEUM REGIONALNE W CEDYNI (Regional Museum in Cedynia)

Wystawa stała (Permanent exhibition / Standigeausstellung)

Z DZIEJÓW CEDYNI I OKOLIC (History of the Town/ die Geschichte der Stadt)

Ekspozycja zabytków pochodzących z wykopalisk archeologicznych prowadzonych na grodzisku, cmentarzysku i okolicach Cedyni: paleontologia, przedmioty codziennego użytku z epoki kamienia, brązu i żelaza, broń wczesnośredniowieczna.

Relics from archaeological excavations at old town and burial-ground in Cedynia: the paleontology, utility objects from epoch of stone, bronze and iron, early-medieval arms.

Denkmäler aus archäologischen Ausgrabungen in dem Burgwall und Friedhof in Cedynia und Umgebung: die Paläontologie, die Gegenstände des täglichen Gebrauchs aus der Epoche des Steinzeit, Bronzezeit und Eisenzeit, fruhmittelalterliche Waffen.

Wystawa czasowa (Temporary exhibition/ Sonderausstellung)

NA DRODZE STAŁA ODRA (Oder became on the road/ Der Oder wurde auf dem Weg)

Wystawa poświęcona 70. rocznicy forsowania Odry i rozpoczęcia operacji berlińskiej 16 kwietnia 1945r., prezentuje wyposażenie i uzbrojenie walczących stron.

Military equipment and amarment of soldiers fighting during WW2 in the Oder operation in 1945.

Waffen und Uniformen der Soldaten, an der Oder kämpfen 1945

Zwiedzanie

Środa –niedziela, godz 9.00-16.00
Wednesday-Sunday/ Mittwoch –Sonntag

Bilety / Ticket/Eintritt
Normalny (adults/Normal) – 5 zł
Ulgowy (concessions/ermäβigt) – 3 zł

Lekcja muzealna – 4 zł/osoba
Zwiedzanie miasta z przewodnikiem – 50zł/ godzina

Muzeum Regionalne w Cedyni. Pół wieku w służbie historii i kultury.

Muzeum działa nieprzerwanie od 1966 r. Odgrywa ważną rolę w promowaniu historii bitwy pod Cedynią oraz zajmuje się upowszechnianiem wiedzy o regionie i ochroną lokalnego dziedzictwa kulturowego. Przez wiele lat działalność instytucji koncentrowała się na badaniach i prospekcji archeologicznej Ziemi Cedyńskiej.

Założone w trakcie obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego, muzeum w Ce¬dyni, nie było pierwszą placówką muzealną w tym mieście. Salę muzealną założył i prowadził, najprawdopodobniej w początku XX w., długoletni cedyński urzędnik magistratu i zbieracz pamiątek – Oswald Sparr. Zostało ono, podobnie jak niewielkie archiwum miejskie, powołane celem zachowania pamiątek przeszłości w ich miejscu powstania oraz uchronienie ich przed zniszczeniem. Muzeum mieściło się w jednym z pomieszczeń ratusza. W ostatnich latach funkcjonowania placówki – w latach 1933–1945 – jej kustoszem był Georg Edmund Dann (1898–1979), cedyński aptekarz, związany przez matkę z regionem, autor kilku cennych opracowań o historii Cedyni i okolic, a po wojnie ceniony historyk farmacji. Jak się wydaje wszystkie zbiory miejscowego muzeum i archiwum zostały wywiezione i rozproszone w 1945 r.

Pierwsze badania w Cedyni – powstanie pierwszej wystawy

Cedynia na archeologicznej mapie Polski oraz w świadomości społecznej, jako ważne historycznie miejsce, pojawiła się w drugiej połowie lat 50. XX w. dzięki dyrektorowi ówczesnego Muzeum Pomorza Zachodniego w Szczecinie – Władysławowi Filipowiakowi, który wraz z wojewódzkim konserwatorem zabytków, Henrykiem Dziurlą, przybył do Cedyni w 1956 r. Wizyta ta przyczyniła się do przeprowadzenia pierwszych badań wykopaliskowych na grodzisku w Cedyni w latach 1958–1959 oraz w roku 1961, prowadzonych przez Kazimierza Siuchnińskiego i Ryszarda Wołągiewicza. W tym czasie poza badaniami grodziska, archeolodzy przeprowadzili też kilka mniejszych wykopalisk oraz badania penetracyjne okolicy.

W związku ze zbliżającymi się obchodami Tysiąclecia Państwa Polskiego, Muzeum Pomorza Zachodniego w Szczecinie rozpoczęło szeroką popularyzację wyników badań archeologicznych na ziemiach zachodnich. Szczególną uwagę zwrócono na działalność w terenie, dzięki temu z inicjatywy muzeum, przy współpracy miejscowych Rad Narodowych, zorganizowano w Cedyni w dniach 19–22 lipca 1959 r. Dni Cedyni. Wydarzenie połączono z rocznicą XV-lecia Polski Ludowej i ze Świętem Odrodzenia. Uroczystość była inauguracją obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego w województwie szczecińskim. W czasie uroczystości goście mieli okazję zwiedzać wykopaliska na grodzisku. Ufundowany został kamień pamiątkowy, który ustawiono na przypuszczalnym polu bitwy pod Cedynią na Górze Czcibora. W związku z uroczystościami szkole w Cedyni, szczecińskie muzeum przekazało kilkadziesiąt eksponatów przyrodniczych jako pomoce naukowe. Objęto też patronatem drużynę harcerską im. Mieszka I, której przekazano namiot i sprzęt obozowy. W zamian, harcerze opiekowali się zabytkami w okolicy, szczególnie grodziskiem. Pracownicy Muzeum Pomorza Zachodniego w Szczecinie – mgr Kazimierz Siuchniński i mgr Ryszard Wołągiewicz, odpowiedzialni za stronę historyczną uroczystości, zorganizowali wystawę Pradzieje Cedyni, przedstawiającą wyniki badań na cedyńskim grodzisku. Ta pierwsza wystawa znajdowała się w budynku przy pl. Wolności 8. Zwiedziło ją ponad 800 osób z okolicznych powiatów oraz liczne wycieczki zorganizowane przez PTTK. Wystawa trwała trzy miesiące i według jej pomysłodawcy- W. Filipowiaka- spełniła swoje zadanie oraz cieszyła się dużym zainteresowaniem wśród mieszkańców ówczesnego powiatu chojeńskiego. Na wystawie wyeksponowano m.in. dwumetrowy szkielet odkryty na grodzisku. Opiekunem tej ekspozycji został Czesław Kroczak, wówczas jeszcze uczeń szkoły. Rozprowadzano też pierwsze wydanie książki W. Filipowiaka Cedynia w czasach Mieszka I. Wystawę – jak wspomina Cz. Kroczak – później przeniesiono do inne¬go pomieszczenia, gdzie działała dalej. W końcu i tę zamknięto, a część zbiorów trafiła na ekspozycję poświęconą czasom Mieszka I w muzeum w Siekierkach, przygotowaną m.in. przez W. Filipowiaka.

Powołanie Muzeum

Rok 1966 był kulminacyjnym rokiem Obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego. Władze planowały z tej okazji utworzenie sieci muzeów regionalnych w Cedyni, Wolinie, Stargardzie i Kamieniu Pomorskim. W czasie cedyńskich uroczystości, 19 czerwca odsłonięto na grodzisku pomnik, a Sekretarz Naczelnego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego – Michał Grendys otworzył Muzeum Regionalne.

Powstało ono w budynku, w którym w 1959 r. mieściła się wcześniejsza wystawa, powstała z inicjatywy W. Filipowiaka. Muzeum Pomorza Zachodniego, a następ¬nie Muzeum Narodowe w Szczecinie stało się patronem cedyńskiej placówki, pomagając ją wyposażyć, wzbogacając o bibliotekę oraz służąc opieką merytoryczną.

Obecnie Muzeum jest placówką ujętą w strukturze Cedyńskiego Ośrodka Kultury i Sportu. W 2016 roku będzie obchodzić jubileusz 50-lecia utworzenia.

Kolekcja

Zbiory muzeum pochodzą głównie z wykopalisk archeologicznych prowadzonych na cedyńskim grodzisku, podgrodziu, cmentarzysku oraz w okolicach Cedyni. Ekspozycje z zakresu paleontologii, archeologii i historii wojskowości były systematycznie wzbogacane dzięki darom mieszkańców.

Efekty współpracy archeologów i miejscowej ludności podziwiać można w ramach stałej wystawy muzealnej zatytułowanej „Z dziejów Cedyni i okolic”. Wśród eksponatów paleontologicznych na uwagę zasługują: poroże jelenia olbrzymiego oraz łopatka i cios mamuta. Z epoki kamienia oraz brązu i żelaza obejrzeć tu można przedmioty codziennego użytku, m.in. ozdoby, naczynia i żarna, a także broń i popielnice. Ze średniowiecza oprócz narzędzi i ceramiki stołowej zachowały się także elementy wyposażenia grobów szkieletowych w postaci ozdób: kabłączków skroniowych, pierścionków, paciorków, sprzączek do pasa, a także innego rodzaju wyposażenie np. kości do gry, krzesiwa, czy noże. Muzeum posiada również egzemplarze wczesnośredniowiecznej broni, takie jak: groty włóczni i oszczepu, miecz oraz topory bojowe. Wyjątkowe uzupełnienie eksponatów pochodzących z wczesnego średniowiecza stanowi szkielet woja, pochodzący z cedyńskiego cmentarzyska.

16 kwietnia 2015 r otworzyliśmy także wystawę czasową, pt. „Na drodze stała Odra”. Prezentuje ona broń, ekwipunek wojskowy oraz przedmioty codziennego użytku z walk prowadzonych na Przyczółku osinowskim oraz z Forsowania Odry, które miały tu miejsce w marcu i kwietniu 1945r. Prezentowane eksponaty przekrojowo ukazują wyposażenie żołnierzy niemieckich, żołnierzy sowieckich oraz żołnierzy polskich z 1. Armii Wojska Polskiego.